Dil bilimi (Dilbilim de denir), kısaca dilin bilimsel incelemesi olarak tanımlanabilir. Türk Dil Kurumu'nun İnternet'te yayınlanan sözlüğünde ise biraz daha geniş anlamıyla "Dillerin yapısını, gelişmesini, dünyada yayılmasını ve aralarındaki ilişkileri ses, biçim, anlam ve cümle bilgisi bakımından genel veya karşılaştırmalı olarak inceleyen bilim, lisaniyat, lengüistik." ifadesiyle tanımlanmaktadır.
20. yüzyılın başlarında İsviçreli dil bilimci Ferdinand de Saussure tarafından temelleri atılan bu araştırma alanı, aslında felsefenin bir alt kolu olarak yüz yıllardır filozofların ve düşünürlerin ilgi alanına girmekteydi. Bunun yanı sıra Batı'da ve Doğu'da özellikle dinî metinlerin incelenmesi ve çözümlenmesi çalışmalarının, coğrafî keşiflerin dilin tanımlanmasında 20. yüzyıla gelinceye kadar önemli bir katkısı olmuştur.
Dilin, özellikle felsefe, ruh bilimi ve toplum biliminin birer alt inceleme alanı olmaktan çıkarılması düşüncesi, ilk defa, Saussure'ün Genel Dil Bilimi Dersleri (Course de Linguistique Générale,1916) adlı eserinde dile getirilmiştir. Saussure'e göre dil, “kendi başına ve yalnızca kendisi için eşzamanlı olarak incelenmesi gereken bir dizgedir." Bu görüş 20. yüzyılda dille ilgili paradigmal bir değişimin de temellerini atmış, yeni katkılarla dil biliminin bağımsız bir bilim olarak akademik dünyada yerini almasını sağlamıştır.
Hazırladığımız bu site, geçtiğimiz yüzyılda filizlenen bu alanın temel kavramlarını konuya ilgi duyanlara "Türkçe" olarak aktarmayı amaçlamaktadır. Bu temel kavramların Türkçelerinin seçiminde daha yaygın olduğu düşüncesiyle Türk Dil Kurumu'nun önerdiği terimleri yeğledik. Yine de ikilemde kaldığımız durumlarda kendimizce uygun bulduğumuz terimleri de kullanmaktan geri durmadık.
Solda yer alan menüden de anlaşılacağı üzere sitemizi dil biliminin sınırları dışına taşırmayı, bu alana değgin olan diğer alanlarla ilgili bölümler eklemeyi uygun gördük. İnsan yaşamının odağında yer alan dilin, fen bilimleri ile sosyal bilimlerin birçok disiplinini ilgilendiren yanları olduğunu düşündüğümüz için böyle bir genişlemeden sakınmadık. Bu, bizim bu alanlara da "vâkıf " olmamızı gerektiren bir genişlemeden ziyade, bunlarla dil bilimi arasındaki ilişkiyi gösterecek düzeyde kalmaktadır.
Son olarak 90'ların başından bu yana edindiğimiz birikimi, eksikleri ve hataları da göze alarak, paylaşmak ve bu alana ilgiyi bu site aracılığıyla da olsa bir nebze artırmak niyetiyle sitemizi hazırladığımızı ifade etmeliyiz. Bu alana ilgi duymamızda öncülük eden, birikimlerini paylaşan tüm hocalarımıza ve meslektaşlarımıza, kitap ve makaleleriyle ufkumuzu açan bilim âşıklarına, manevi desteklerini gördüğümüz gönül dostlarımıza şükran dileklerimizi de burada sunmak isteriz.
Sitenin dil biliminin ve buna bağlı diğer disiplinlerin tanıtımında bir katkı sağlaması dileğiyle.
No comments:
Post a Comment